Jest ciepły, lipcowy dzień. Słońce o tej porze roku wstaje wcześnie, dostarczając nam naturalnych witamin, co przepełnia nas energią. To dla absolwentów szkół średnich, tych którzy wybrali dalszą drogę kształcenia na poziomie wyższym, czas ciekawy, ekscytujący i jednocześnie zabarwiony poczuciem niepewności lub stresu, u podstaw którego może być  oczekiwanie na wyniki wstępnej kwalifikacji na wymarzony kierunek w wybranej uczelni.

Kiedy wyniki przyjęcia na studia są dla nas pozytywne, z dużym prawdopodobieństwem będzie nam towarzyszyć uczucie szczęścia, zadowolenia, spełnienia oraz uczucia, znajdujące się w wachlarzu pozytywnej strony naszych doznań emocjonalnych. Natomiast w przypadku, kiedy nasz wynik jest negatywny możemy czuć się przygnębieni, rozgoryczeni lub smutni.

Skutecznym, pomocnym narzędziem może okazać się metoda ABCDE (McClung, 2010). Metoda ta otwiera możliwość uporania się z negatywnymi przekonaniami czy myślami, których możemy doświadczać w sytuacjach trudnych, problemowych.

Nazwa metody jest zakodowana w pierwszych literach poszczególnych kroków, które przedstawię poniżej.

Określamy, co w rzeczywistości powoduje nasz smutek.

Aktywizującym negatywnym wydarzeniem (A – Activating event) w tym przypadku jest informacja o braku zakwalifikowania się na studia. Duża część ludzi jest przekonana, iż to właśnie negatywne wydarzenia mają na nas wpływ i dlatego możemy czuć się przygnębieni lub smutni. Jednak nie jest to prawdą. Przyczyna leży pomiędzy (A) aktywującym wydarzeniem, czyli informacją o niezdanym egzaminie, a naszymi uczuciami (C – Consequnces or Feelings),  w tym przypadku jest to: przygnębienie, rozgoryczenie, smutek. Czynnikiem znajdującym się pomiędzy A i C są nasze przekonania (B – Beliefs).

Nasze przekonania najczęściej mają zabarwienie negatywne i działają szybko. W naszym przypadku mogą one brzmieć tak: jeżeli nie dostałe(a)m się na tą uczelnię to znaczy, że nie dostanę pracy, o której marzę i nie będę inżynierem, psycholożką, architektem, prawnikiem, etc…

Jak temu zaradzić?

Chcąc poprawić sobie nastrój, poszukujmy argumentów przeciwko naszym przekonaniom.

(D – Disputing), czyli kwestionowanie, podważanie naszych przekonań.

Dlatego wyobraź sobie teraz swoją najlepszą przyjaciółkę lub przyjaciela, ona lub on są w takiej samej sytuacji jak ty, właśnie otrzymali negatywny wynik kwalifikacyjny.

Co byś powiedział(a) do nich w takiej sytuacji?

Może w ten sposób: nie martw się, są przecież inne uczelnie, na których możesz studiować i osiągnąć to, o czym marzysz, na pewno zdobędziesz dyplom inżyniera i wyjedziesz do Nowej Zelandii, o której tak marzysz, gdzie znajduje się twoja upragniona, największa na świecie firma IT. ALBO: inne uniwersytety kształcą świetnych prawników, droga do kariery przed Tobą jest otwarta, potrafisz ciężko pracować, więc osiągniesz to, na czym tak bardzo Ci zależy.

Kiedy zmienimy już nasze przekonania pozostał nam ostatni etap, czyli (E – Effect). Wpływ.

Jeżeli masz wpływ na zmianę, tak jak w tym przypadku, zmianę swoich przekonań – to zmiana z dużym prawdopodobieństwem nastąpi.

Zdarzenia aktywujące nie podlegają zmianie – na to nie mamy wpływu, ale możemy zmienić nasze przekonania na jego temat i dzięki temu nasze przyszłe plany mogą otwierać kolejne drzwi, nie ograniczając nas wstępnymi założeniami, uwięzionymi w sprinterskiej gonitwie naszych przekonań.

Autor Sebastian Korfel

Tekst powstał na podstawie książki pt. „Terapia dzieci i młodzieży procedury poznawczo-behawioralne” pod redakcją Philipa C. Kendala, wydanej w 2010 roku, przez Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, którą polecam ze względu na bogatą, merytoryczną treść, wzbogaconą przypadkami interwencji psychoterapeutycznych.